ملامت گاهى خيلى مفيد است. گاهى يک انسان با ملامت غيرتش تحريک مىشود. ولى ملامت هم جا دارد. اين مطلب كليت ندارد ولى در بسيارى از موارد، ملامتِ زياد بيشتر نفرت ايجاد مىكند.
مثلا خيلى افراد در تربيت فرزند اين اشتباه را مرتكب مىشوند، دائماً بچه را ملامت مىكنند و سركوفت مىزنند: اى خاک بر سرت، فلان بچه هم هم سنّ توست، ببين او چطور پيش رفته، تو خيلى بىعرضه و نالايق هستى، من كه ديگر به تو اميدى ندارم.
خيال مىكنند با اين ملامتها غيرت بچه تحريک مىشود در صورتى كه در اين موارد، اگر ملامت از حدش بگذرد، عكسالعمل خلاف ايجاد مىكند؛ روح او حالت انقباض و فرار پيدا مىكند و او از نظر روحى بيمار مىشود و محال است كه دنبال آن كار برود.
استاد مطهری، سیری در سیرۀ نبوی، ص۱۸۸-۱۸۷(با تلخیص)
براى تعليم كودك ابتدا مادر به او مى گويد بگو مامان جون، بگو بابا جون و همين طور با او كار مى كند.بعد از گذشت يك سال، ديگر بچّه نمى گذارد به كارَت برسى، مرتب مى گويد مامان جون، بابا جون. در حقيقت آنچه را تعليم گرفته است پس مى دهد.روح انسانى هم مثل كودك است. چند كلمه از كلمات پيامبر صلي الله عليه و آله و ائمّه عليهم السّلام را به او ياد بده تا نطق او باز شود. نطقش كه باز شد با شما حرف مى زند و شما را رها نمى كند.در حين كار مى گويد على جان، على جان. وقتى گرسنه شد مى گويد بگو يا رازق! از درون به شما ياد مى دهد. شما ابتدا نطق اورا باز كرديد حالا او ول كن نيست. در قبر و قيامت هم اين چنين است.
روح انسان حكم بچّه را دارد. خيلى زود ياد مى گيرد. در نماز و جاى خلوت با توجّه به او بده تا قشنگ تحويل بگيرد. وقتى تحويل گرفت، اگر مشغول دنيا باشى نمى گذارد غافل بمانى؛ به كلّى انسان را از افكار و خيالات ديگر به طرف خود مى كشاند. در عين حال كه مشغول كار دنيا هستى، تو را ياد خدا و ائمّه عليهم السّلام نگاه مى دارد. در قبر هم چنين است، آنجا كه خلوت هم هست.
طوباى_محبت
مجالس حاج محمّد اسماعيل دولابى
كتاب يك _ مجلس دهم - صفحات ١٠٤-١٠٣
الإمام الصادق عليه السلام- لِلمُفَضَّلِ بنِ عُمَرَ: انْظُرْ يَا مُفَضَّلُ إِلَى مَا خُصَّ بِهِ الْإِنْسَانُ دُونَ جَمِيعِ الْحَيَوَانِ مِنْ هَذَا الْخَلْقِ الْجَلِيلِ قَدْرُهُ الْعَظِيمِ غَنَاؤُهُ أَعْنِي الْحَيَاءَ فَلَوْلَاهُ لَمْ يُقْرَ ضَيْفٌ وَ لَمْ يُوفَ بِالْعِدَاتِ وَ لَمْ تُقْضَ الْحَوَائِجُ وَ لَمْ يُتَحَرَّ الْجَمِيلُ وَ لَمْ يُتَنَكَّبِ الْقَبِيحُ فِي شَيْءٍ مِنَ الْأَشْيَاءِ حَتَّى إِنَّ كَثِيراً مِنَ الْأُمُورِ الْمُفْتَرَضَةِ أَيْضاً إِنَّمَا يُفْعَلُ لِلْحَيَاءِ فَإِنَّ مِنَ النَّاسِ مَنْ لَوْ لَا الْحَيَاءُ لَمْ يَرْعَ حَقَّ وَالِدَيْهِ وَ لَمْ يَصِلْ ذَا رَحِمٍ وَ لَمْ يُؤَدِّ أَمَانَةً وَ لَمْ يَعِفَّ عَنْ فَاحِشَةٍ أَ فَلَا تَرَى كَيْفَ وَفَى الْإِنْسَانُ جَمِيعَ الْخِلَالِ الَّتِي فِيهَا صَلَاحُهُ وَ تَمَامُ أَمْرِهِ.
امام صادق عليه السلام به مُفضّل بن عمر فرمود: اى مُفضل! به ويژگى ديگرى كه از ميان همه جانداران، تنها به انسان، اين آفريده بلندپايه و بسيار ارزشمند، اختصاص داده شده، يعنى حيا، بنگر.
♦️اگر حيا نبود
1⃣هيچ ميهمانى پذيرايى نمى شد
2⃣به وعده ها وفا نمى شد
3⃣كسى حاجت ديگرى را برآورده نمى ساخت
4⃣كسى دنبال زيبايى ها [و خوبى ها] نمى رفت
5⃣از بدى [و زشتى] در هيچ كارى از كارها خوددارى نمى شد
6⃣حتّى بسيارى از كارهاى واجب نيز به خاطر حيا انجام مى پذيرند
7⃣اگر حيا وجود نداشت، حقوق پدر و مادر خود را رعايت نمى كردند
8⃣صله رحِم به جا نمى آورند
9⃣امانتدارى نمى كردند
🔟از فحشا خوددارى نمى ورزيدند
سپس فرمود: آيا نمى بينى كه چگونه همه خصلت هايى كه صلاح انسان و سامان يافتن امور او به آنها بستگى دارد؛ در حیا جمع شده است؟
📚📚 منبع
توحيد مفضل
آخرین نظرات