روزی مرد فقیرى نزد رسول خدا(ص) آمد و از گرسنگى شكايت كرد. پیامبر به اصحاب فرمود: آیا كسی هست که امشب اين مرد را خوراك بدهد؟

امام على(ع) عرض كرد: یارسول الله! من امشب او را مهمان مى كنم.

امیرالمؤمنین (ع) به خانه پيش فاطمۂ زهرا (س) آمد. پرسيد: خوراكى يافت مى شود كه اين مرد را پذيرائى كنيم؟

 فاطمه(س) عرض كرد: مختصرى كه بچه ها را كفايت كند هست، ولى مهمان را بر فرزندانِ خود مقدّم مى دارم.

امام فرمود: بچه ها را بخوابان و چراغ را خاموش كن.

فاطمۂ زهرا(س) چراغ را خاموش كرد. چون ظرف غذا را بر زمين گذاشت، على(ع) حالت غذاخوردن گرفت و دهانِ خود را حركت مى داد و چنان مى نمود كه مشغولِ خوردن است تا ميهمان با خاطرى آسوده غذا بخورد. آن مرد نیز به اندازۂ كافى از غذا خورد، تا از آن دست كشيد. چراغ که روشن شد، مشاهده کردند که به فضل خدا، ظرف؛ پر از غذا است…

 صبحگاه، امیرالمؤمنین (ع) براى نماز به مسجد رفته بود. بعد از انجام فريضه، پيامبر اكرم(ص) به على(ع) نگاهى كرد و درحالیکه قطرات اشك از ديده فرو می‌ریخت، فرمود:

يا ابالحسن! ديشب خداوند از عملِ شما شگفت زده و خوشنود شد و اين آيه را نازل نمود:

«و يُؤثِرون على اَنفُسهم و لَوْكان بِهِم خَصاصَة»

«و ديگران را بر خويش مقدّم مى دارند، اگرچه خود تنگدست و گرسنه باشد.»

که منظورِ آیه در واقع على، فاطمه، حسن و حسين(ع) مى باشند.
 بحارالانوار، ج9 ص514

 آگاه شویم(حسن امیدوار)، ج۷

(اندکی تلخیص)

​کمتر کسی می‌داند که جهالت یک بیماری‌ست که خرامانه تا مغز استخوان نفوذ می‌کند.

علائمش دیده نمی‌شود؛ اما دیگران خوب حس می‌کنند. یک بیماری در حال پیشرفت که دیگران به جای او درد می‌کشند.

جاهل نمی‌داند که بیمار ا‌ست. دقیقا مانند معتادی که ادعا می‌کند معتاد نیست؛ اما عملکردش باعث رنجش دیگران‌ست.

چون درد نمی‌کشد به امید درمان هم نیست؛ ولی جهالت یک بیماری مسری خطرناک‌ست؛ چون جاهل دیگران را هم به جهل می‌اندازد و اینکه معمولأ عواقب جهلش گریبان بقیه را می‌گیرد.

راننده ترمز گرفت! 

دست‌انداز را که رد کرد، رو به مسافر بغل‌دستش گفت: 

این دست‌انداز‌ها اگر نبود، 

سَرِ تقاطع‌ها خیلی خطرناک می‌شد!

خدا خیرشان دهد!

 گاهی هم، 

زندگی می‌افتد توی دست‌انداز!

 لابد خدا می‌خواهد از خطرِ روزگارِ پُرتقاطع، کم کند!

سختی ها را دست‌انداز می‌کند تا زندگی‌مان کم خطر‌تر شود!

«إِنَّ مَعَ الْعُسْرِ یُسْراً »

بدرستیکه بعد از هر سختی آسانی است

مردی ساده چوپان شخصی ثروتمند بود

 و هر روز در مقابل چوپانی اش پنج درهم از او دریافت میکرد. 

 یک روز  صاحب گوسفندان به چوپانش گفت: 

میخواهم گوسفندانم را بفروشم چون میخواهم به مسافرت بروم 

و نیازی به نگهداری گوسفند و چوپان ندارم و میخواهم مزدت را نیز بپردازم.  

 پول زیادی به چوپان داد اما چوپان آن را نپذیرفت و مزد اندک خویش را که هر روز در مقابل چوپانی اش دریافت میکرد و باور داشت که مزد واقعی کارش است، ترجیح داد.

 چوپان در مقابل حیرت زدگی صاحب گوسفندان، مزد اندک خویش را که پنج درهم بود دریافت کرد و به سوی خانه اش رفت. 

 چوپان بعد از آن روز که بی کار شده بود، دنبال کار می گشت اما شغلی پیدا نکرد ولی پول اندک چوپانی اش را نگه داشت و خرج نکرد به امید اینکه روزی به کارش آید

در آن روستا که چوپان زندگی می کرد مرد تاجری بود که مردم پولشان را به او می دادند تا به همراه کاروان تجارتی خویش کالای مورد نیاز آنها را برایشان خریداری کند.

 هنگامی که وعده سفرش فرا رسید، مردم مثل همیشه پیش او رفتند و هر کس مقداری پول به او داد و کالای مورد نیاز خویش را از او طلب کرد.

چوپان هم به این فکر افتاد که پنج درهمش را به او بدهد تا برایش چیز سودمندی خرید کند. 

لذا او نیز به همراه کسانی که نزد تاجر رفته بودند، رفت. هنگامیکه مردم از پیش تاجر رفتند ، چوپان پنج درهم خویش را به او داد.  

تاجر او را مسخره کرد و خنده کنان به او گفت: با پنج درهم چه چیزی می توان خرید؟   

چوپان گفت: آن را با خودت ببر هر چیز پنج درهمی دیدی برایم خرید کن.

تاجر از کار او تعجب کرد و گفت: من به نزد تاجران بزرگی میروم و آنان هیچ چیزی را به پنج درهم نمیفروشند، آنان چیزهای گرانقیمت میفروشند.

اما چوپان  بسیار اصرار کرد و در پی اصرار وی تاجر خواسته اش را پذیرفت.

تاجر برای انجام تجارتش به مقصدی که داشت رسید و مطابق خواسته ی هر یک از کسانی که پولی به او داده بودند ما یحتاج آنان را خریداری کرد .

هنگام برگشت که مشغول بررسی حساب و کتابش بود ، بجز پنج درهم چوپان چیزی باقی نمانده بود  و بجز یک گربه ی چاق چیز دیگری که  پنج درهم ارزش داشته باشد نیافت که برای آن چوپان خریداری کند.

صاحب آن گربه می خواست آن را بفروشد  تا از شرش رها شود ، تاجر آن را بحساب چوپان خرید و به سوی شهرش بر می گشت

 در مسیر بازگشت از میان روستایی گذشت ، خواست مقداری در آن روستا استراحت کند ، هنگامی که داخل روستا شد ، مردم روستا گربه را دیدند و از تاجر خواستند که آن گربه را به آنان بفروشد . 

تاجر از اصرار مردم روستا برای خریدن گربه از وی حیرت زده شد. از آنان پرسید: دلیل اصرارتان برای خریدن این گربه چیست؟

 مردم روستا گفتند: ما از دست موشهایی که همه زراعتهای ما را می خورند مورد فشار قرار گرفته ایم که چیزی برای ما باقی نمی گزارند.

 و مدتی طولانی است که به دنبال یک گربه هستیم تا برای از بین برن موشها ما را کمک کند.

 آنان برای خریدن آن گربه از تاجر به مقدار وزن آن طلا اعلام آمادگی کردند . 

هنگامی که تاجر از تصمیم آنان اطمینان حاصل کرد، با خواسته ی آنان موافقت کرد که گربه را به مقدار وزن آن طلا بفروشد.

  چنین شد و تاحر به شهر خویش برگشت ، مردم به استقبالش رفتند و تاجر امانت هر کسی را  به صاحبش داد  تا اینکه نوبت چوپان رسید ، تاجر با او تنها شد و او را به خداوند قسم داد تا راز آن پنج درهم را به او بگوید که آن را از کجا بدست آورده است؟

چوپان از پرسش های تاجر تعجب کرد اما داستان را بطور کامل برایش تعریف نمود. 

تاجر شروع به بوسیدن چوپان کرد در حالی که گریه می کرد و می گفت: خداوند در عوض بهتر از آن را به تو داد چرا که تو به روزی حلال راضی بودی و به بیشتر از آن رضایت ندادی.

 در اینجا بود که تاجر داستان را برایش تعریف کرد و آن طلاها را به او داد.     

 این معنی روزی حلال است 

 الهی ما را به آنچه به ما دادی قانع گردان 

و در آنچه به ما عطا فرموده ای برکت قرارده