ملامت گاهى خيلى مفيد است. گاهى يک انسان با ملامت غيرتش تحريک مى‌شود. ولى ملامت هم جا دارد. اين مطلب كليت ندارد ولى در بسيارى از موارد، ملامتِ زياد بيشتر نفرت ايجاد مى‌كند. 

مثلا خيلى افراد در تربيت فرزند اين اشتباه را مرتكب مى‌شوند، دائماً بچه را ملامت مى‌كنند و سركوفت مى‌زنند: اى خاک بر سرت، فلان بچه هم هم سنّ توست، ببين او چطور پيش رفته، تو خيلى بى‌عرضه و نالايق هستى، من كه ديگر به تو اميدى ندارم. 

خيال مى‌كنند با اين ملامت‌ها غيرت بچه تحريک مى‌شود در صورتى كه در اين موارد، اگر ملامت از حدش بگذرد، عكس‌العمل خلاف ايجاد مى‌كند؛ روح او حالت انقباض و فرار پيدا مى‌كند و او از نظر روحى بيمار مى‌شود و محال است كه دنبال آن كار برود.

 استاد مطهری، سیری در سیرۀ نبوی، ص۱۸۸-۱۸۷(با تلخیص)

براى تعليم كودك ابتدا مادر به او مى گويد بگو مامان جون، بگو بابا جون و همين طور با او كار مى كند.بعد از گذشت يك سال، ديگر بچّه نمى گذارد به كارَت برسى، مرتب مى گويد مامان جون، بابا جون. در حقيقت آنچه را تعليم گرفته است پس مى دهد.روح انسانى هم مثل كودك است. چند كلمه از كلمات پيامبر صلي الله عليه و آله و ائمّه عليهم السّلام را به او ياد بده تا نطق او باز شود. نطقش كه باز شد با شما حرف مى زند و شما را رها نمى كند.در حين كار مى گويد على جان، على جان. وقتى گرسنه شد مى گويد بگو يا رازق! از درون به شما ياد مى دهد. شما ابتدا نطق اورا باز كرديد حالا او ول كن نيست. در قبر و قيامت هم اين چنين است.

روح انسان حكم بچّه را دارد. خيلى زود ياد مى گيرد. در نماز و جاى خلوت با توجّه به او بده تا قشنگ تحويل بگيرد. وقتى تحويل گرفت، اگر مشغول دنيا باشى نمى گذارد غافل بمانى؛ به كلّى انسان را از افكار و  خيالات ديگر به طرف خود مى كشاند. در عين حال كه مشغول كار دنيا هستى، تو را ياد خدا و ائمّه عليهم السّلام نگاه مى دارد. در قبر هم چنين است، آنجا كه خلوت هم هست.

طوباى_محبت

مجالس حاج محمّد اسماعيل دولابى

كتاب يك _ مجلس دهم - صفحات ١٠٤-١٠٣

الإمام الصادق عليه السلام- لِلمُفَضَّلِ بنِ عُمَرَ: انْظُرْ يَا مُفَضَّلُ إِلَى مَا خُصَّ بِهِ الْإِنْسَانُ دُونَ جَمِيعِ الْحَيَوَانِ مِنْ هَذَا الْخَلْقِ الْجَلِيلِ قَدْرُهُ الْعَظِيمِ غَنَاؤُهُ أَعْنِي الْحَيَاءَ فَلَوْلَاهُ لَمْ يُقْرَ ضَيْفٌ وَ لَمْ يُوفَ بِالْعِدَاتِ وَ لَمْ تُقْضَ الْحَوَائِجُ وَ لَمْ يُتَحَرَّ الْجَمِيلُ وَ لَمْ يُتَنَكَّبِ الْقَبِيحُ فِي شَيْ‏ءٍ مِنَ الْأَشْيَاءِ حَتَّى إِنَّ كَثِيراً مِنَ الْأُمُورِ الْمُفْتَرَضَةِ أَيْضاً إِنَّمَا يُفْعَلُ لِلْحَيَاءِ فَإِنَّ مِنَ النَّاسِ مَنْ لَوْ لَا الْحَيَاءُ لَمْ يَرْعَ حَقَّ وَالِدَيْهِ وَ لَمْ يَصِلْ ذَا رَحِمٍ وَ لَمْ يُؤَدِّ أَمَانَةً وَ لَمْ يَعِفَّ عَنْ فَاحِشَةٍ أَ فَلَا تَرَى كَيْفَ وَفَى الْإِنْسَانُ جَمِيعَ الْخِلَالِ الَّتِي فِيهَا صَلَاحُهُ وَ تَمَامُ أَمْرِهِ.‏

امام صادق عليه السلام به مُفضّل بن عمر فرمود: اى مُفضل! به ويژگى ديگرى كه از ميان همه جانداران، تنها به انسان، اين آفريده بلندپايه و بسيار ارزشمند، اختصاص داده شده، يعنى حيا، بنگر.

♦️اگر حيا نبود

1⃣هيچ ميهمانى پذيرايى نمى ‏شد

2⃣به وعده ‏ها وفا نمى ‏شد

3⃣كسى حاجت ديگرى را برآورده نمى ‏ساخت

4⃣كسى دنبال زيبايى ‏ها [و خوبى ‏ها] نمى ‏رفت

5⃣از بدى [و زشتى‏] در هيچ كارى از كارها خوددارى نمى ‏شد

6⃣حتّى بسيارى از كارهاى واجب نيز به خاطر حيا انجام مى ‏پذيرند

7⃣اگر حيا وجود نداشت، حقوق پدر و مادر خود را رعايت نمى‏ كردند

8⃣صله رحِم به جا نمى ‏آورند

9⃣امانتدارى نمى ‏كردند

🔟از فحشا خوددارى نمى ‏ورزيدند

سپس فرمود: آيا نمى ‏بينى كه چگونه همه خصلت ‏هايى كه صلاح انسان و سامان يافتن امور او به آنها بستگى دارد؛ در حیا جمع شده است؟

 

📚📚 منبع 

        توحيد مفضل

​□●آیت الله مجتهدی تهرانی(ره):●□

●□ یک شعر بچه بودم خوانده ام و یادم هست. قدیم یک ارّه بود که دو سر داشت و با آن الوارهای چوب را می بریدند. 

 ●□شاعر می گوید:

□چون تیشه مباش و جمله بر خود متراش

□چـون رنـده ز کار خـویش بی‌بـهره مباش

□ تعـلیم زِ اَرّه گـــیر در امـــــــر مـــعاش

□ نیمی سوی خود می کش و نیمی می پاش

● از اَرّه یاد بــگیر ، وقتی چوب ها را تـکه تـکه مـی کــند، یک مــقدار پوشال چوب این طرف می ریزد و یک مقدار آن طرف.

●کسانی که به فکر خدمت کردن به مردم هستند، در قیامت کار و بارشان خیلی عالی است. می گردند ببینند کی خانه ندارد، برایش خانه بخرند. 

●شخصی که پیش من درس خوانده بود، به آقای غفاری قزوینی سفارش کرده بود که: اگر لقمه ی چرب و نرمی گیرت آمد، مرا خبر کن. آقای غفاری این مطلب را به من گفت. من پرسیدم: مقصودش چی بود؟! گفت: مقصودش این بود که اگر دیدی یک نفر بیچاره است ، وضع مالی اش خوب نیست، بیا به من بگو. یعنی اگر کسی بیچاره است، الان لنگ است، وام می خواهد ، پول ندارد، بچه دارد، لباس می خواهد، به من بگو تا کمکش کنم. 

● خیلی حرف است که یک پولداری به دیگری بسپارد که اگر لقمه ی چرب و نرمی گیرت آمد، مرا خبر کن، یعنی اگر یک بیچاره ای را سراغ داری که وضع مالی اش خوب نیست، بیا به من بگو که من به دادَش برسم. اینها مسلمان هستند. ایمان این است. اسلام این است. حالا هی نماز بخوان، اما نَم هم پس نده، چه فایده ای دارد؟!