اگر از رنج‌های زندگی عبور کنیم، زندگی بین رنج و لذت همیشه در رفت و آمد است؛ رنج که نباشد حتماً باید جای آن لذت باشد، و الا خود آن می‌شود یک رنج! بیماری افسردگی گاهی از اوقات-یا حتی اکثر اوقات- ناشی از رنج نیست، ناشی از نبودن رنج است؛ البته در خلأیی از لذت. بیماری افسردگی خیلی وقت‌ها این‌جوری پیش می‌آید و الا کسانی که با مشکلات درگیر هستند خود آن درگیری اینها را فعال می‌کند و نمی‌گذارد افسرده بشوند.
بله؛ برخی درگیری‌ها هم افسردگی می‌آورد ولی بعضی وقت‌ها هم خلأ بین رنج و لذت است که افسردگی می‌آورد که این هم خودش یک بیماری‌ است. لذا آن‌هم باید یک نوع رنج محسوب شود؛ وقتی می‌گویید «رنج نباشد» به‌جای آن باید شادیِ تمام باشد، شوق و هیجان مدام باشد، نشاط عمیق باشد و انسان از زندگی‌اش لذت ببرد. این هر دو، برای انسان ضروری هستند؛ هم اینکه رنج نباشد(یا بتوانی از رنج عبور کنی) هم اینکه لذت باشد و از لذت استفاده کنی؛ البته لذتِ بدون ضرر! چون برخی از لذت‌ها هستند که بعداً ضرر خودشان را در جان انسان مثل زهری باقی می‌گذارند. منظور ما لذتی است که واقعاً آدم را از نظر روحی فربه و قوی کند و مقوّم روح انسان باشد برای درگیری با رنج‌های دیگر.

گاهی خدا بندۀ خود یا جامعۀ مؤمنین را به بن‌بستِ مطلق می‌رساند؛ خدا دوست دارد که بندگانش درِ خانۀ او تضرع کنند. این عادت خداست که بندگان خود را در موقعیتی قرار می‌دهد تا در معرض یأس کامل قرار می‌گیرند. لذا شما هیچ‌وقت عوامل یأس را جدی نگیرید!
مهم‌ترین ابزار سلطۀ دشمن بر جوامع، یأس است. اول با جنگ روانی، در مردم یأس ایجاد می‌کنند و بعد سلطه پیدا می‌کنند. داعشی‌ها هم با تبلیغات و جنگ روانی، در مردم یأس ایجاد می‌کردند و بعد می‌آمدند و سرزمین‌ها را فتح می‌کردند.
وقتی می‌گوییم «نباید یأس باشد» یعنی «ریشۀ فکریِ یأس» هم نباید باشد؛ یعنی نباید به‌شیوه‌ای محاسبه کنیم که به یأس برسیم بلکه باید به‌شیوه‌ای محاسبه کنیم که بالاترین فرصت‌هایی که داریم را ببینیم و از آنها استفاده کنیم.

برای اینکه معنویت خودمان را افزایش دهیم، چه‌کار باید کنیم؟ یکی از مهم‌ترین راه‌هایش «توجه به مسائل سیاسی» است! بالاترین پاداش‌ها که رضایت خدا و نزدیک‌شدن به خداوند است، همه‌اش در امور اجتماعی است؛ در امور فردی نیست! هیچ‌کسی با نماز شب و با دعا و مناجات در موضوعات فردی، آن‌چنان نمی‌تواند رشد معنوی پیدا کند که در دعا و مناجات برای جامعۀ اسلامی و برای امور سیاسی، می‌تواند تقرب پیدا کند.
طبق روایت، نزدیک‌ترین شخص به رسول خدا(ص) در روز قیامت «امام عادل» (مدیر صالح یا سیاست‌مدار خوب) است (روضه‌الواعظین/2/466) اگر معنای عمومی امامت را در نظر بگیریم «امام عادل» کل مدیران را شامل می‌شود؛ یعنی هرکسی که در جایی مدیریت و فرماندهی و ریاست کند و به عدالت و تقوی رفتار کند.
و مبغوض‌ترین و بدترین فرد در نزد خدا، کسی است که در مقام سیاست‌مداری و سیاست‌ورزی و مدیریت- به جامعۀ اسلامی ظلم کند (همان) بدترین آدم کسی نیست که مرتکبِ قتل‌ها و ظلم‌ها و گناهان فردی شود، بدترین آدم کسی است که مدیر جامعه است و به جامعه ظلم می‌کند؛ لذا برخی از کسانی که در عرصۀ مدیریت‌های اجتماعی یا سیاسی آدم بدی می‌شوند و مدیریت جائرانه دارند، یک‌دفعه‌ای دچار سقوط وحشتناک می‌شوند.
طبیعتاً برای کسانی که مدیر نیستند نیز همین امکان رشد معنوی در موقعیت خودشان وجود دارد. پیامبر(ص) می‌فرماید: عابدترین مردم کسی است که دلسوز جامعۀ اسلامی است، دلش برای مردم می‌سوزد و از صمیم دل، تسلیم جامعۀ اسلامی و جمیع مسلمین است (أَنْسَکُ النَّاسِ نُسُکاً أَنْصَحُهُمْ جَیْباً وَ أَسْلَمُهُمْ قَلْباً لِجَمِیعِ الْمُسْلِمِین؛ کافی/3/41

زن فقیری که خانواده کوچکی داشت،
با یک برنامه رادیویی تماس گرفت
و از خدا درخواست کمک کرد.
مرد بی ایمانی که داشت به این برنامه رادیویی گوش می داد،
تصمیم گرفت سر به سر این زن بگذارد.
آدرس او را به دست آورد
و به منشی اش دستور داد مقدار زیادی
مواد خوراکی بخرد و برای زن ببرد.
ضمنا به او گفت:
وقتی آن زن از تو پرسید چه کسی
این غذا را فرستاده،
بگو کار شیطان است.
وقتی منشی به خانه زن رسید،
زن خیلی خوشحال و شکرگزار شد و
غذاها را به داخل خانه کوچکش برد.
منشی از او پرسید:
نمی خواهی بدانی چه کسی غذا را فرستاده؟ زن جواب داد: نه، مهم نیست.
وقتی خدا امر کند،
حتی شیطان هم فرمان می برد