امام حسن عسکری علیه السلام می فرماید:

إِنَّکُمْ فِی آجَالٍ مَنْقُوصَهٍ وَ أَیَّامٍ مَعْدُودَهٍ وَ الْمَوْتُ یَأْتِی بَغْتَهً مَنْ یَزْرَعْ خَیْراً یَحْصُدْ غِبْطَهً (چیز مفید) وَ مَنْ یَزْرَعْ شَرّاً یَحْصُدْ نَدَامَهً[۱] یعنی شما عمر و اجلی دارید که پیوسته رو به نقصان می رود و روزهایی که معدود است. بسیار می شود که مرگ ناگهان دامن انسان را می گیرد. کسی که زراعت خیری کند نتیجه خیری خواهد گرفت و کسی که بذر شر بپاشد، محصول آن پشیمانی و ندامت خواهد بود.
از جمله مسائلی که شکی در آن نیست این است که عمر هر انسانی محدود است. انسان مانند ماشینی است که دارای باکی هست که گاه کوچک است و گاه بزرگ و قطره قطره مصرف می شود و وقتی تمام شود دیگر نمی شود کاری کرد.
بشر اگر بتواند سعی می کند که چیزهایی که مخالف میل اوست را انکار کند و اگر نتواند انکار کند سعی می کند که خودش را به فراموشی بزند. اگر می توانست بگوید که عمر انسان نامحدود است این را می گفت ولی می داند چنین نیست از این رو سعی می کند که به آن فکر نکند و گمان می کند که اگر خودش آن را فراموش کند آن هم انسان را فراموش می کند و چه زیبا امیر مؤمنان علی علیه السلام می فرماید: وَ کَیْفَ غَفْلَتُکُمْ عَمَّا لَیْسَ یُغْفِلُکُم‏[۲] با هر نفسی که انسان می زند یک گام به پایان عمرش نزدیک می شود. دستگاه قلب نیز تا مقدار خاصی می تواند ضربان داشته باشد البته اگر مانعی مانند تصادف، بیماری و مانند آن وجود نداشته باشد. این قابلیت تمام شود پایان می یابد.
امام علیه السلام نیز عمر انسان را به یک سرزمین حاصلخیز تشبیه می کند که اگر کسی بذر خیر یا شر بپاشد همان را درو می کند:
تخم گل کاشتی آخر گل شد بر سرش نغمه سرا بلبل شد
خار کشتی ثمرت خار دهد خار جز خار کجا بار دهد
در زمین دل خود کشتی خار خار بار آمد و دادت آزار
عمر ما بر سه بخش تقسیم می شود و فقط یک بخش آن قابل استفاده است. یک بخش از آن دوران کوچکی است و یک بخش هم دوران ناتوانی و پیری است که این دو زیاد قابل استفاده نیست. فقط بخش وسطی است که قابل استفاده است که غالبا به غفلت می گذرد.
تا توانستم ندانستم چه سود چون که دانستم توانستن نبود
باید سعی کرد از بخش میانی عمر استفاده کرد زیرا موقع پیری انواع بیماری ها و ضعف ها و مشکلات به سراغ انسان می آید. درس خواندن و تبلیغ و خودسازی و تحصیل تقوا در این بخش میانی است و مانند کشاورزی است که می تواند بذرهای خوبی بپاشد و بعد دیگر توان بذرپاشی ندارد. [۳] منابع:
[۱] بحار الانوار، علامه مجلسی، ج۷۵، ص۳۷۳، ط بیروت.
[۲] نهج البلاغه، خطبه ی ۱۸۸.
[۳]درس خارج فقه آیت الله مکارم۱۳۹۳/۱۱/۱۵جلسه۷۴
*****

زن زیبایی به عقد مرد زاهد و مومنی در آمد.
مرد بسیار قانع بود و زن تحمل این همه ساده زیستی را نداشت.
روزی تاب و توان زن به سر رسید
وبا عصبانیت رو به مرد گفت:
حالا که به خواسته های من توجه نمی کنی،
خود به کوچه و برزن می روم تا همگان بدانند
که تو چه زنی داری و چگونه به او بی توجهی می کنی،
من زر و زیور می خواهم!
مرد در خانه را باز کرد و روبه زن می گوید:
برو هر جا دلت می خواهد!
زن با نا باوری از خانه خارج شد، زیبا و زیبنده!
غروب به خانه آمد .
مرد خندان گفت:
خوب!
شهر چه طور بود؟
رفتی؟
گشتی؟
چه سود که هیچ مردی تو را نگاه نکرد .
زن متعجب گفت: تو از کجا می دانی؟
مرد جواب داد: و نیز می دانم در کوچه پسرکی چادرت را کشید!
زن باز هم متعجب گفت : مگر مرا تعقیب کرده بودی؟
مرد به چشمان زن نگاه کرد و گفت:
تمام عمر سعی بر این داشتم تا به ناموس مردم نگاه نیاندازم،
مگر یکبار که در کودکی چادر زنی را کشیدم!

روزی مردی ثروتمند در اتومبیل جدید و گران قیمت خود با سرعت فراوان از خیابان کم رفت و آمدی می گذشت.

ناگهان از بین دو اتومبیل پارک شده در کنار خیابان یک پسر بچه پاره آجری به سمت او پرتاب کرد. پاره آجر به اتومبیل او برخورد کرد.

مرد پایش را روی ترمز گذاشت و سریع پیاده شد و دید که اتومبیلش صدمه زیادی دیده است. به طرف پسرک رفت و او را سرزنش کرد.

پسرک گریان با تلاش فراوان بالاخره توانست توجه مرد را به سمت پیاده رو، جایی که برادر فلجش از روی صندلی چرخدار به زمین افتاده بود جلب کند.

پسرک گفت:”اینجا خیابان خلوتی است و به ندرت کسی از آن عبور می کند. برادر بزرگم از روی صندلی چرخدارش به زمین افتاده و من زور کافی برای بلند کردنش ندارم.

“برای اینکه شما را متوقف کنم ناچار شدم از این پاره آجر استفاده کنم “.

مرد بسیار متاثر شد و از پسر عذر خواهی کرد. برادر پسرک را بلند کرد و روی صندلی نشاند و سوار اتومبیل گرانقیمتش شد و به راهش ادامه داد.

در زندگی چنان با سرعت حرکت نکنید که دیگران مجبور شوند برای جلب توجه شما پاره آجر به طرفتان پرتاب کنند!

خدا در روح ما زمزمه می کند و با قلب ما حرف می زند اما بعضی اوقات زمانی که ما وقت نداریم گوش کنیم، او مجبور می شود پاره آجری به سمت ما پرتاب کند…

آیت الله جوادی آملی :
در درون انسان یک آینه شفاف است که فیض خدا را نشان می‌دهد

انسان اگر یک آینه شفاف بشود و سرش را خم بکند این آینه را نگاه کند فیض خدا را می‌بیند.

خدا دیدنی نیست ولی فیض او، وجه او، لطف او، آثار او دیدنی است.

آن وقت راحت است نه بیراهه می‌رود نه راه کسی را می‌بندد چون آن جمال محض به انسان فرصت خلاف نمی‌دهد و اخلاق برای این است.

این ماه رجب که فرا رسید بعد ماه شعبان و ماه مبارک رمضان اینها فرصت این کارهاست.

اگر توفیقی داشتید ـ ان‌شاءالله ـ در اعتکاف شرکت کردید برای همین کار است. آن‌گاه احساس می‌کنید که راحت شدید بار از دوشتان افتاد وقتی انسان زیر بار سنگین باشد همیشه عرق می‌کند خیس عرق است اما وقتی سبک‌بار باشد آزاد می‌شود.

ماه رجب, ماه استغفار است وجود مبارک پیغمبر(ع) فرمود:

خودتان را با استغفار معطّر کنید (تعطّروا بالإستغفار لا تفضحنّکم روائحُ الذنوب)

بوی بد گناه شما را رسوا نکند. یک وقت می‌بیند انسان کاری می‌کند، حرفی می‌زند، جایی می‌رود، چیزی می‌نویسد، چیزی امضا می‌کند که آبرویش ریخته است.

فرمود: (تعطّروا بالإستغفار لا تفضحنّکم روائح الذنوب).
(منبع : دروس اخلاق ۴ و ۱۱ خرداد ۹۱)