پیام سالار شهیدان دو چیز است: 

یكی تحقیق علمی و دیگری تحقّق عملی; 

جامعه‌ای می‌تواند حسینی باشد كه در معارف دین محقّق باشد نه مقلّد و در مسائل عملی، متحقّق باشد نه عقب‌افتاده.

 جریان عاشورا را از زیارتنامه‌های این ذوات قدسی می‌شود تشخیص داد نه تنها در زیارت_جامعه، بلكه در سایر زیارات این مضمون هست كه «محقّقٌ لما حقّقتم و مبطلٌ لما أبطلتم» ادبِ ما در پیشگاه این ذوات قدسی این است كه من در مسائل علمی صاحب‌نظرم آنچه را شما تحقیق كردی من محقّقانه می‌پذیرم، آنچه را شما ابطال كردی من محقّقانه باطل می‌دانم.

پرهیز از جهلِ علمی،اجتناب از تقلید و عوام‌فریبی از وظایف اصلی عاشورائیان است.

پرهیز از جهلِ علمی، اجتناب از تقلید، دوری گزیدن از عوام‌فریبی این وظیفه اصلی عاشورائیان است. آنكه محقّق نیست، شیعه حسینی نیست، این در بخش علم و سواد. در بخش عملی، تحقّق لازم است. 

شما در زیارتنامه وجود مبارك مسلم _بن_عقیل همین حرف را می‌زنید «حربٌ لمن حاربكم و سلمٌ لمن سالمكم» این اوّلین شهید عاشوراست در پایانش هم كه زیارت سالار_شهیدان است همین حرف است. پس جامعه‌ای، جامعه حسینی است كه هم در مسئله سواد محقّقانه معارف را تحقیق كند و هم در مسئله عمل، متحقّقانه باشد.

جریان كربلا تنها برای این نبود كه سالار شهیدان مجبور به بیعت بود و تنها جان او در خطر بود. سخن از اصلِ دین بود، سخن از شخص حضرت نبود. در دم دروازه شام وجود مبارك امام_سجاد را كه اسیرانه آوردند به حضرت عرض كردند در این جنگ چه كسی پیروز شد؟ 

فرمود ما پیروز شدیم. توی شامی اگر خواستی بفهمی در صحنه عاشورا چه كسی پیروز شد هنگام نماز برو اذان و اقامه بگو ببین نام چه كسی را می‌بری، ما رفتیم این نام را زنده كردیم و برگشتیم.

سخن از حسین و حسن نیست، سخن از قرآن و عترت است. 

كربلا یعنی جنگ بین حق و باطل، خیر و شرّ، زشت و زیبا، عدل و ظلم. در سخنان نورانی سالار شهیدان همین بود اصلِ جنگ سالار شهیدان با دستگاه اموی جنگ اسلام و كفر بود لذا امام سجاد فرمود ما رفتیم نام #پیغمبر را زنده كردیم و برگشتیم و ما پیروز شدیم، پس كسی در عاشورا موفق است كه عاشورایی باشد در مسائل علمی محقّقانه سخن بگوید و در مسائل عملی متحقّقانه عمل كند.

آیت الله جوادی آملی